با گذشت چندین دهه از پیدایش تلفن‌های همراه و کامپیوتر، امروزه، مطالعاتی نشان داده که به طور قطع نور آبی یا همان Blue Light ساطع شونده از وسایلی مانند صفحات نمایشگر گوشی‌های هوشمند و کامپیوترها می تواند باعث خستگی شدید چشم شود. اما نکته‌ی قابل توجه اینجاست که به تازگی پژوهشگران به شواهدی دال بر تاثیر نور آبی بر سلامت پوست دست یافته اند.
آیا نور آبی گوشی‌های هوشمند و مانیتورها به پوست ما آسیب می زند؟
در گذشته، بیشتر اشعه‌های UVA و UVB به عنوان عامل اصلی پیری زودرس و سرطان پوست شناخته می شد، ولی با گذشت زمان در دهه‌ی گذشته، توجه پژوهشگران و متخصصان پوست به این مساله جلب شد که شاید اشعه‌های خورشید تنها موارد آسیب زننده‌ای نباشند که می بایست همواره مورد بررسی قرار گیرند. در نتیجه، مطالعات آزمایشگاهی بر روی میزان اثرگذاری مخرب نورهای آبی بر پوست در اولویت پژوهش قرار گرفت.
پیش زمینه‌ی چنین گرایشی در مطالعات درماتولوژی، در واقع از آن ناشی می شود که بشر امروزی، به ویژه در جهان صنعتی، بیشتر در محل کار و فضای بسته دور از اشعه‌ی خورشید زیست می کند و از سوی دیگر به صورت مداوم درگیر کار و سرگرمی با گوشی هوشمند یا مانیتور کامپیوتر است.
نور آبی چیست؟
آنچه که به عنوان نور آبی شناخته می شود در اصل بخشی یک طیف نوری مرئی بین 380 تا 500 نانومتر که در نور خورشید هم وجود دارد که البته در نورهای ساطع شونده از وسایل و ابزارهای الکترونیکی مانند مانیتورها و تلویزیون‌ها هم وجود دارد.
نور آبی هر چند که به راحتی بیشتری نسبت به اشعه‌های خورشیدی به سطوح زیرین پوست نفوذ می کند اما بر اساس تحقیقات علمی روز، خوشبختانه نمی تواند عامل ایجاد سرطان پوست شود. در کنار این موضوع، برخی از دانشمندان بر این باور هستند که نور آبی وسایل الکترونیکی و رایانه‌ای در مقایسه با نور آبی که منشا خورشیدی داشته باشد بسیار ناچیز و بی تاثیر است،
اما باز هم با علم به این موضوع، مشکل آنجایی به وجود می آید که معمولا افراد ساعات طولانی تری در معرض نور آبی وسایل الکترونیکی و رایانه‌ای سپری می کنند. برای مثال ار اساس پژوهشی که در سال 2018 میلادی در آمریکا انجام شده است، میانگین استفاده از رسانه‌های دیجیتال برای کار و سرگرمی، حدود یازده ساعت در روز است. حال اینکه، با شیوع ویروس کووید-19 و همه گیری آن در سراسر دنیا و بیشتر شدن آمار دورکاری و خانه نشینی، این میزان ساعت میانگین احتمالا نسبت به گذشته افزایش یافته است!
آیا واقعا نور آبی به پوست آسیب می زند؟
دانشمندان در نتیجه‌ی تحقیقات مبسوط خود، اخیرا به این نتیجه رسیده اند که نور آبی دارای انرژی بالا با طول موجی بین 415 تا 455 نانومتر به آسانی از قرنیه‌ی چشم عبور کرده و به شبکیه می رسد و در نهایت باعث بروز عارضه‌هایی مانند خشکی چشم، آب مروارید و انحطاط ماکولا می شود. همچنین، نور آبی می تواند از طریق تاثیرگذاری بر تولید هورمون ها باعث کاهش کیفیت خواب شود.
فارغ از تاثیر نور آبی بر چشم، آنچه در نتیجه‌ی مطالعات بالینی به اثبات رسیده، اثرگذاری مشهودتر نور آبی در ایجاد لکه و قرمزی در پوست‌های تیره تر در مقایسه با پوست‌های روشن تر است. به بیان ساده تر، احتمال بروز لکه و قرمزی روی سطح پوست‌های دارای تِن تیره در معرض نور آبی، بیشتر از پوست‌های روشن خواهد بود. آنچه مسلم است، قرار گرفتن مداوم در برابر نور آبی می تواند در تخریب لایه‌های دارای الاستین و کلاژن موثر باشد. همچنین، نور آبی، به ویژه با طول موج‌های بزرگتر می تواند باعث تولید بیشتر رادیکال‌های آزاد شده و در نهایت باعث پیری زودرس پوست شود.
آیا می شود از آسیب‌های احتمالی نور آبی جلوگیری کرد؟
اگرچه، هنوز هیچ یافته‌ی قطعی و نظریه‌ی اثبات شده درباره‌ی مضر بودن نور آبی ابزارهای الکترونیکی و دیجیتال وجود ندارد، اما احتیاط شرط عقل است! به همین خاطر، برخی متخصصین توصیه می کنند که:
- تا حد امکان، ساعات کار کردن با وسایلی مانند گوشی‌های همراه و کامپیوترها را کم کنیم
- در محیط کار و خانه، از تعداد وسایل الکترونیکی و تزیینی دارای نور آبی کم کنیم
- بهتر است، حتی در فضاهای بسته، روزانه به طور مرتب از ضدآفتاب‌های ملایم استفاده کنیم
