این مقاله با هدف افزایش آگاهی درباره اگزمای آتوپیک، که نوعی درماتیت مزمن و التهابی است، نوشته شده است. هرچند اگزما و درماتیت به‌طور کلی به التهاب پوست اشاره دارند، اما “اگزمای آتوپیک” به شرایط خاصی از درماتیت مربوط می‌شود که دارای علل و ویژگی‌های خاص خود است. در این مقاله، به بررسی مفهوم اگزمای آتوپیک، عوامل ایجادکننده آن، روش‌های مدیریت و درمان و منابع اطلاعاتی بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.
اگزمای آتوپیک چیست و چه عواملی به آن منجر می‌شوند؟
اگزمای آتوپیک یک بیماری پوستی مزمن و التهابی است که با علائمی مانند خشکی، قرمزی و خارش همراه است. این بیماری می‌تواند حتی کارهای روزمره را برای کودک دشوار کند. عوامل ژنتیکی، آلرژی‌ها، خشکی بیش از حد پوست و تماس با مواد تحریک‌کننده از عوامل موثر در بروز این بیماری هستند.
اتوپیا؛ ابزاری برای کمک به کودکان با اگزمای آتوپیک
برنامه اتوپیا برای کمک به کودکان مبتلا به اگزما طراحی شده است تا بتوانند با این بیماری بهتر کنار بیایند و فعالیت‌های روزانه خود را با راحتی بیشتری انجام دهند. این ابزار آموزشی توسط پروفسور گِلمِتی در مدرسه آتوپی ایتالیا طراحی شده و شامل لیستی از “بایدها و نبایدها” برای والدین است. این برنامه، به شیوه‌ای سرگرم‌کننده و آموزشی، به والدین کمک می‌کند تا راحت‌تر با فرزند خود ارتباط برقرار کنند و به او در مدیریت بیماری کمک کنند.
تأثیر اگزما بر خواب و کیفیت زندگی
کودکان مبتلا به اگزمای آتوپیک ممکن است شب‌ها به دلیل خارش و ناراحتی نتوانند به‌خوبی بخوابند. بی‌خوابی شبانه می‌تواند منجر به خواب‌آلودگی روزانه، خستگی، کج‌خلقی و کاهش تمرکز شود. بهتر است با فرزند خود صحبت کرده و به او اطمینان دهید که در کنار او هستید و درک می‌کنید که خارش‌های مداوم چه حسی دارند.
مراقبت های پوستی برای کودکان مبتلا به اگزما
- دمای مناسب آب حمام: دمای آب حمام نباید خیلی بالا باشد و بهتر است بین 35 تا 36 درجه سانتی‌گراد تنظیم شود. شست‌وشوی پوست باید با ملایمت انجام شود و پس از حمام، پوست با حوله‌ای نرم خشک شود و از مالش پوست خودداری گردد.
- استفاده از مرطوب کننده ها: پس از حمام، زمان مناسبی برای اعمال مرطوب کننده ها و داروهای موضعی تجویز شده توسط پزشک است. این کار به حفظ رطوبت پوست و کاهش خشکی آن کمک می‌کند.
انتخاب لباس مناسب برای کودکان با پوست حساس
لباس‌های گرم و الیاف مصنوعی می‌توانند پوست کودک را تحریک کرده و باعث خارش شوند. بهتر است از لباس‌های نخی استفاده شود و کودک هر روز لباس زیر و لباس خواب خود را تعویض کند تا پوست او در طول روز کمتر تحریک شود.
اهمیت اطلاع‌رسانی به مدرسه و معلمان
در ابتدای هر سال تحصیلی، شرایط کودک خود را به معلم توضیح دهید. کودکان مبتلا به اگزما ممکن است به دلیل خارش‌های شبانه دچار بی‌خوابی شوند و در نتیجه، در طول روز احساس خستگی و بی‌حوصلگی کنند. همچنین ممکن است تمرکز در کلاس به دلیل خارش پوست برایشان دشوار باشد. مطمئن شوید که محل نشستن کودک شما در کلاس نزدیک دستگاه تهویه، کولر، بخاری یا تابش مستقیم آفتاب نباشد.
حساسیت‌زدایی نسبت به بیماری
به فرزند خود بگویید که درماتیت آتوپیک مسری نیست و به دلیل عدم رعایت بهداشت نیز به وجود نیامده است. او می‌تواند این موضوع را با دوستان خود نیز مطرح کند تا نگرانی آن‌ها کاهش یابد. کودکان مبتلا به اگزما ممکن است به خاطر ظاهر پوست خود احساس خجالت کنند یا حتی مورد تمسخر هم‌کلاسی‌هایشان قرار گیرند. بهتر است آن‌ها را تشویق کنید که درباره وضعیت خود صحبت کنند و احساس خجالت نکنند.
تغذیه مناسب برای کودکان مبتلا به اگزما
رژیم غذایی خاصی برای کودکان مبتلا به اگزما توصیه نمی‌شود، اما بهتر است از برخی مواد غذایی اجتناب شود. مصرف گوجه‌فرنگی خام، میوه‌های ترش (مانند مرکبات و کیوی)، بادام‌زمینی، غذاهای دریایی، و برخی از ماهی‌ها (به‌ویژه کنسرو شده مانند ماهی تن و ساردین) بهتر است محدود شود. همچنین کودکانی که به تخم‌مرغ و لبنیات حساسیت دارند، باید از مصرف آن‌ها خودداری کنند. توصیه می‌شود از میوه‌های تازه و رسیده هر فصل استفاده شود.
مدیریت آلرژی‌های فصلی
- بهار: فصل بهار می‌تواند برای افراد مبتلا به آلرژی چالش‌برانگیز باشد، چرا که گرده‌ها در بالاترین حد خود هستند و فعالیت در محیط باز را دشوار می‌کنند.
- تابستان: استفاده از ضد آفتاب های مناسب برای جلوگیری از آسیب اشعه‌های فرابنفش به پوست کودک ضروری است.
- پاییز و زمستان: از لباس‌های نرم و غیر حساسیت‌زا برای کودک استفاده شود و مطمئن شوید که لباس‌های خیس یا مرطوب به مدت طولانی روی پوست نمانند.
مراقبت های ورزشی و فعالیت‌های روزانه
بعد از هر فعالیت ورزشی، حتماً مطمئن شوید که فرزندتان لباس تمیز و خشک می‌پوشد، چرا که لباس‌های خیس می‌توانند وضعیت اگزما را تشدید کنند. برخی از فعالیت‌های مدرسه که نیاز به تماس با مواد تحریک‌کننده‌ای مانند چسب، رنگ، خاک، غذاهای خاص یا اشیاء فلزی دارند، ممکن است باعث آسیب پوستی شوند. بهتر است به وضوح به فرزند خود بگویید که چه موادی را نباید لمس کند.
نکات بهداشتی و مراقبت‌های ویژه
- کوتاه نگه‌داشتن ناخن‌ها: کوتاه نگه‌داشتن ناخن‌ها به کودک کمک می‌کند که هنگام خارش، پوست خود را کمتر آسیب بزند.
- استفاده از محصولات ملایم برای شست‌وشو: از محصولات ملایم مانند روغن‌های استحمام یا پن‌های مخصوص پوست های حساس استفاده کنید و از حوله‌های زبر اجتناب کنید.
- استفاده از مرطوب کننده ها پس از حمام: پس از حمام، پوست کودک خشک می‌شود و استفاده از مرطوب کننده ها می‌تواند از تشدید خشکی و اگزما جلوگیری کند.
نکات رژیم غذایی برای پیشگیری از تحریک اگزما
اگرچه رژیم غذایی خاصی برای اگزما توصیه نمی‌شود، اما بهتر است از مصرف مواد غذایی حساسیت‌زا مانند گوجه‌فرنگی خام، میوه‌های ترش، بادام‌زمینی، غذاهای دریایی و ماهی‌های کنسرو شده خودداری کنید. همچنین، در صورت حساسیت کودک به تخم‌مرغ یا لبنیات، از مصرف آن‌ها نیز اجتناب شود.
