در دوران بارداری کل سیستم بدن و از جمله پوست دچار یک سری تغییرات میشود. این تغییرات پوستی که در اثر تغییرات هورمونی و متابولیک به وجود میآیند، ممکن است باعث نگرانی مادران باردار شود. اکثر تغییرات پوستی بعد از بارداری تا حدود زیادی برطرف میشوند اما در برخی موارد آثار آنها بعد از زایمان هم به جا می ماند. مشکلات پوستی در بارداری شامل لک های پوستی مخصوصاً لک صورت (ملاسما)، تیرگی ناحیه تناسلی و کشاله ران، تیرگی وسیع هاله پستان، خارش پوست شکم و بدن، ترک شکم و… می باشد.
لک های پوستی (ملاسما)
مراقبت از پوست در بارداری برای پیشگیری از لک های پوستی اهمیت دارد. در طی دوران بارداری و بعد از آن به دلیل سطح بالای استروژن در بدن احتمال بروز لک های قهوهای (ملاسما) در روی صورت افزایش مییابد. به طور کلی زنانی که پوست تیره دارند به دلیل رنگدانههای پوستی بیشتر دچار این تغییرات میشوند.
همچنین قرار گرفتن در معرض آفتاب یکی از فاکتورهای تشدیدکننده این مشکل است. در حالت کلی مادران باردار باید از قرار گرفتن در معرض نور خورشید در ساعات گرم روز خودداری کنند، در غیر این صورت حتما باید پوست صورت و بدن خود را که در معرض تابش نور خورشید است به وسیلهی کرم های ضد آفتاب به طور مداوم محافظت کنند. علاوه بر این، استفاده از کرم های روشن کننده و ضد لک مخصوص بارداری میتواند در کاهش و پیشگیری از این لک ها موثر باشد.
خشکی و خارش پوست شکم
یکی دیگر از اصول مراقبت از پوست در دوران بارداری جلوگیری از ضایعات خارش دار روی شکم است. اگر چه این عارضه بعد از زایمان خود به خود برطرف میشود اما میتوان این مشکل را با کنترل تعریق و حمام روزانه و شستشو با شوینده های ملایم تا حدی کنترل کرد.
تَرَک شکم در دوران بارداری
در دوران بارداری با بزرگتر شدن شکم و ایجاد کشش در پوست، تغییرات پوستی در ناحیه شکم به وجود میآید که موسوم به استریا می باشد. این تغییرات میتواند در ناحیه رانها، پستان و پهلو هم ایجاد شود. این خطوط معمولاً از سه ماهه دوم به بعد ایجاد میشود، در ابتدا بنفش و قرمز رنگ هستند و به مرور نقرهای رنگ میشوند. برای پیشگیری و کمرنگ شدن ترک های پوستی در دوران بارداری، میتوان از کرم های ضد ترک پوستی استفاده کرد. برای پیشگیری و کمرنگ شدن استریا راهکارهایی وجود دارد که میتوانید با مشاوره با متخصص زنان این علائم را برطرف کنید.
منگوله های پوستی
منگوله های پوستی توده های پوستی بسیار کوچکی هستند که معمولاً در زیر بازو ها یا سینه ها ظاهر می شوند. این منگوله های پوستی، پس از دوران بارداری خود به خود از بین می روند، اما در بعضی از افراد این منگوله ها بر روی پوست باقی می ماند که برای از بین بردن آنها می توان از راهکارهایی نظیر: سوزاندن (به روش پزشکی) و کرایوتراپی (سرما درمانی) استفاده کرد.
تیره شدن و کک و مک
در اثر تغییرات هورمون ها علاوه بر بسیاری از مشکلات پوستی شاهد تغییراتی در رنگدانه های پوست میباشیم. در طی دوران بارداری ممکن است نواحی که دارای رنگدانه تیره هستند مانند خال، نوک سینه، هاله سینه، تیرهتر به نظر برسند. برای پیشگیری از تیره شدن این نواحی کاری نمی توان انجام داد. اما اگر ظاهر یا شکل یک خال یا کک و مک تغییر کرد باید به پزشک مراجعه شود.
رگهای عنکبوتی
این یکی دیگر از مشکلات پوستی در دوران بارداری است که معمولاً در صورت، پا، بالا تنه شایعتر است و زمان بیشتری را برای کاهش و محدود کردنشان نسبت به دیگر مشکلات پوستی می طلبد.
رگهای واریسی نیز یکی دیگر از مشکلات رایج پوستی دوران بارداری است که در زمان بارداری رگ ها متورم شده و در نزدیکی سطح پوست مشاهده می شوند این رگ ها به رنگ های بنفش و آبی هستند که باعث سنگینی و چاقی پاها می شوند.
کلام آخر
بدن به ویژه پوست زنان در دوران بارداری تغییرات زیادی میکند. با توجه به اینکه بدن چطور به تغییرات هورمونی واکنش نشان می دهد زنان باردار ممکن است لکه های تیره، خشکی پوست، و… را تجربه کنند. حتی ممکن است پوست به محصولات مراقبت از پوست که در حالت عادی از آن استفاده می کردید واکنش متفاوتی نشان دهد. به همین دلیل مادران باردار باید یک روتین جدید را برای مراقبت از پوست خود در دوران بارداری دنبال کنند.